สรุปเคมีปูพื้นฐานเรื่อง “สารละลาย”

     สรุปเคมีปูพื้นฐานเรื่อง “สารละลาย” บทความนี้ พี่TUTOR VIP สรุปรวมไว้ให้แล้ว จะมีอะไรบ้างมาทำความรู้จักไปพร้อมกันเลย!

สารละลาย คืออะไร?

    สารละลาย คือ สารผสมที่มีองค์ประกอบตั้งแต่ 2 ชนิดขึ้นไปรวมตัวเป็นเนื้อเดียวกัน โดยองค์ประกอบที่มีปริมาณมากที่สุด เรียกว่าตัวทำละลาย (solvent) ส่วนองค์ประกอบอื่น ๆ ที่มีปริมาณน้อยกว่า เรียกว่า ตัวถูกละลาย (solute) ซึ่งตัวทำละลายที่รู้จักกันดีคือ น้ำ

ตัวอย่างของสารละลาย

• น้ำเกลือ: น้ำ (ตัวทำละลาย) และเกลือ (ตัวถูกละลาย)
• น้ำตาลในน้ำ: น้ำ (ตัวทำละลาย) และน้ำตาล (ตัวถูกละลาย)
• อากาศ: ไนโตรเจน (ตัวทำละลาย) และออกซิเจน (ตัวถูกละลาย)

การแบ่งประเภทของสารละลาย

    สารละลาย สามารถแยกประเภทการจำแนกได้ ดังนี้

1.จำแนกตามสถานะของสารละลาย

• ของแข็ง เช่น ทองเหลือง นาก
• ของเหลว เช่น น้ำเชื่อม น้ำเกลือ แอลกอฮอล์
• แก๊ส เช่น แก๊สหุงต้ม กลิ่นน้ำหอมในอากาศ

2.จำแนกตามปริมาณของตัวละลาย

• สารละลายอิ่มตัว : สารละลายที่ ตัวทำละลายไม่สามารถละลายตัวถูกละลายได้อีก โดยมีปัจจัยด้านอุณหภูมิ หรือปริมาณของตัวถูกละลาย เช่น เติมเกลือในน้ำมากเกินไปจนน้ำไม่สามารถละลายเกลือได้อีก
• สารละลายไม่อิ่มตัว : สารละลายที่ ตัวทำละลายยังสามารถละลายได้อีก ที่อุณหภูมิเดิมหรือ และปริมาณตัวทำละลายเท่าเดิม

3. จำแนกตามความเข้มข้น

• สารละลายเข้มข้น : สารละลายที่มี ตัวละลายปริมาณมาก แต่ตัวทำละลายปริมาณน้อย
• สารละลายเจือจาง : สารละลายที่มีตัวละลายปริมาณน้อย แต่ตัวทำละลายปริมาณมาก

หน่วยความเข้มข้นของสารละลาย

      การทำเข้าใจความเข้มข้นของสารละลายจำเป็นต้องรู้อัตราส่วนปริมาณตัวถูกละลายกับปริมาณตัวทำละลายในสารละลาย ซึ่งอัตราส่วนดังกล่าวสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ลักษณะคือ 

1. ปริมาณของตัวถูกละลายในสารละลายทั้งหมด
2. ปริมาณของตัวถูกละลายในตัวทำละลายทั้งหมด 

โดยมีหน่วยความเข้มข้น คือ หน่วยที่ใช้บอกปริมาณของตัวถูกละลายและตัวทำละลายในสารละลาย 

    หน่วยความเข้มข้นที่นิยมใช้กันมีหลายแบบ เช่น ร้อยละโดยมวลต่อมวล (%W/W) ร้อยละโดยปริมาตรต่อปริมาตร (%V/V) และร้อยละโดยมวลต่อปริมาตร(% W/V) โดยการใช้หน่วยความเข้มข้นที่เหมาะสมจะช่วยให้สามารถบอกปริมาณของตัวถูกละลายและตัวทำละลายในสารละลายได้อย่างถูกต้อง

1. หน่วยร้อยละ (%W/W) คือ หน่วยที่ใช้บอกความเข้มข้นของสารละลายโดยการแบ่งปริมาณของตัวถูกละลายในสารละลายด้วยปริมาณของสารละลายทั้งหมด ซึ่งสารละลายกรด HNO3 20% W/W หมายความว่า ในสารละลายที่มีน้ำหนัก 100 กรัม จะมีกรด HNO3 20 กรัม
2. หน่วยร้อยละ (%V/V) คือ หน่วยที่ใช้บอกความเข้มข้นของสารละลายโดยการแบ่งปริมาณของตัวถูกละลายในสารละลายด้วยปริมาณของสารละลายทั้งหมด ซึ่งสารละลายกรด HNO3 50% V/V หมายความว่า ในสารละลายที่มีปริมาตร 100 ซีซี จะมีกรด HNO3 50 ซีซี 
3. หน่วยร้อยละ (%W/V) คือ หน่วยที่ใช้บอกความเข้มข้นของสารละลายโดยการแบ่งปริมาณของตัวถูกละลายในสารละลายด้วยปริมาณของสารละลายทั้งหมด ซึ่งสารละลายกรด HNO3 25% W/V หมายความว่า ในสารละลายที่มีปริมาตร 100 ซีซี จะมีกรด HNO3 25 กรัม

    การรู้จักและเข้าใจความเข้มข้นของสารละลายจะช่วยให้สามารถใช้สารละลายได้อย่างถูกต้องและเหมาะสมกับการใช้งานที่ต้องการ

การคำนวณหน่วยร้อยละของสารละลาย

    หน่วยร้อยละของสารละลายสามารถนำมาสรุปเป็นสูตร สำหรับการคำนวณได้ดังนี้

    หวังว่าบทความนี้จะเป็นประโยชน์ และช่วยให้น้อง ๆ เข้าใจเรื่อง “สารละลาย” มากขึ้นนะ

    ส่วนใครที่กำลังมองหาที่ติวเคมี หรือมีข้อสงสัยเพิ่มเติมก็มาปรึกษาพี่ TUTOR VIP ได้นะ พี่ ๆ ยินดีให้คำปรึกษาเสมอ

   บทความต่อไป TUTOR VIP จะมาแนะนำอะไรอีกนั้น ฝากติดตามกันด้วยนะ

ด้วยความร่วมมือของ TUTOR-VIP X Clearnote Thailand