เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับ “ตารางธาตุ”

      สวัสดีทุกคน บทความนี้พี่ TUTOR VIP จะมาแนะนำเรื่องที่ควรรู้เกี่ยวกับ “ตารางธาตุ” ซึ่งเป็นหัวข้อพื้นฐานที่สำคัญมากในการเรียนวิชาเคมี ตารางธาตุจะมีความน่าสนใจอย่างไรบ้าง ตามไปดูกันเลย

ตารางธาตุ คืออะไร?

    ตารางธาตุ (Periodic Table) คือ การจัดเรียงธาตุเคมีในรูปแบบของตารางตามโครงสร้างและคุณสมบัติของธาตุที่คล้ายคลึงกันโดยจัดเรียงตามเลขอะตอมจากน้อยไปมาก  เพื่อให้ง่ายต่อการศึกษาและการใช้งาน

    ตารางธาตุ ถูกจัดทำขึ้นเป็นครั้งแรกโดย ดมีตรี อีวาโนวิช เมนเดเลเยฟ (Dmitri Ivanovich Mendeleev) นักเคมีชาวรัสเซีย ในปี ค.ศ.1869 และได้ถูกปรับปรุงมาเรื่อย ๆ จนถึงปัจจุบัน ในตารางธาตุมีธาตุทั้งหมด 118 ธาตุ แบ่งออกเป็น ธาตุที่พบได้ในธรรมชาติ 98 ธาตุ ส่วนธาตุที่เหลือจะเป็นธาตุที่ถูกสังเคราะห์ขึ้นในห้องปฏิบัติการทางวิทยาศาสตร์

    โดยธาตุที่จัดเรียงในตารางธาตุจะแบ่งออกเป็น

• หมู่ (Group) ทั้งหมด 18 หมู่
• คาบ (Period) ทั้งหมด 7 คาบ

*ธาตุที่อยู่ในหมู่เดียวกันจะมีสมบัติคล้ายกัน

การจัดธาตุในตารางธาตุ

    ในตารางธาตุ ธาตุแต่ละตัวจะถูกจัดเรียงจากซ้ายไปขวาและจากบนลงล่างตามเลขอะตอม (Atomic Number) หรือจำนวนโปรตอนในนิวเคลียสของธาตุ 

    โดยแบ่งธาตุทั้งหมดออกเป็น 18 หมู่ ตามแนวดิ่ง ธาตุที่มีสมบัติคล้ายกันจะถูกจัดจำแนกให้อยู่ในหมู่เดียวกัน ในตารางธาตุมีสัญลักษณ์เป็นตัวเลขโรมันหรือเลขอารบิก จาก 1 ถึง 18 และตัวอักษร เช่น IA หรือ 1A

    ขณะที่อีก 7 คาบ (Period) ในแนวนอนเป็นตัวบ่งบอกจำนวนชั้นของอิเล็กตรอน (Electron Shell) โดยจำนวนของอิเล็กตรอนและโปรตอนของธาตุในคาบเดียวกันนี้ จะเพิ่มจำนวนขึ้นทีละหนึ่งชั้น พร้อมทั้งความเป็นโลหะที่ลดลงจากธาตุหมู่ทางด้านซ้ายไปยังด้านขวาของตารางธาตุ ในขณะที่อิเล็กตรอนจะถูกจัดเรียงในชั้นใหม่ เมื่อชั้นเดิมถูกจัดเรียงจนเต็ม ซึ่งคือการเริ่มต้นของคาบใหม่ในตารางธาตุ    

    ในตารางธาตุยังมีการแบ่งกลุ่มของธาตุตามสมบัติความเป็นโลหะอีกด้วย โดยมีการจำแนกออกเป็น 3 กลุ่ม คือ 

• ธาตุโลหะ (Metals) เป็นกลุ่มธาตุที่นำไฟฟ้าและนำความร้อนได้ดี อยู่ทางด้านซ้ายของตารางธาตุ หรือ หมู่ 1A 
• ธาตุกึ่งโลหะ (Metalloids) เป็นกลุ่มธาตุที่นำไฟฟ้าได้ไม่ดีที่อุณหภูมิห้อง แต่จะนำได้ดีขึ้นเมื่อได้รับความร้อนมากขึ้น มีคุณสมบัติของทั้งธาตุในกลุ่มโลหะและธาตุอโลหะ อยู่บริเวณขั้นบันได
• ธาตุอโลหะ (Nonmetals) เป็นกลุ่มธาตุที่ไม่นำทั้งไฟฟ้าและความร้อน อยู่ด้านขวาของตารางธาตุ

หมู่ของธาตุในตารางธาตุ

หมู่ของธาตุในตารางธาตุแบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม ดังนี้

กลุ่ม A ตั้งแต่ IA – VIIIA 

• ธาตุในกลุ่มนี้ เรียกว่า “ธาตุเรพรีเซนเททีฟ”
• หมู่ IA (Alkali Metal) มีความเป็นโลหะมากที่สุด
• หมู่ IIA (Alkaline Earth) 
• หมู่ VIIA (Halogen) มีความเป็นอโลหะมากที่สุด
• หมู่ VIIIA (Noble Gas) เป็นแก๊สเฉื่อย

กลุ่ม B ตั้งแต่ IIIB – IIB

• ธาตุในกลุ่มนี้เป็นโลหะทั้งหมด เรียกว่า “Transition Metal”
• ธาตุที่ 58-71 (Lanthanides) ในคาบที่ 6 และธาตุที่ 90-103 (Actinides) ในคาบที่ 7 ถูกแยกไว้ด้านล่าง รวมกันเรียกว่า inner-transition ซึ่งมีสมบัติคล้ายคลึงกัน และไม่มีการแบ่งหมู่

ชื่อและสัญลักษณ์ของธาตุ

• ตัวเลขบนมุมซ้ายด้านบน คือ จำนวนโปรตอนภายในอะตอมของธาตุหรือเลขอะตอม (Atomic Number) 
• สัญลักษณ์ตัวอักษรตรงกลาง คือ อักษรย่อของชื่อธาตุ (Abbreviation) ในหลายกรณีสัญลักษณ์ที่มีชื่อภาษาอังกฤษอย่างเช่น คาร์บอน (Carbon) จะใช้ “C” เป็นตัวแทนสัญลักษณ์ของธาตุ
• ตัวเลขด้านล่าง คือ มวลอะตอม (Atomic Mass) หรือจำนวนโปรตอนและนิวตรอนภายในนิวเคลียสของธาตุนั้น ๆ

    หวังว่าบทความนี้จะเป็นประโยชน์ และช่วยให้น้อง ๆ เข้าใจเรื่อง “ตารางธาตุ” มากขึ้นนะ

    ส่วนใครที่กำลังมองหาที่ติวเคมี หรือมีข้อสงสัยเพิ่มเติมก็มาปรึกษาพี่ TUTOR VIP ได้นะ พี่ ๆ ยินดีให้คำปรึกษาเสมอ

   บทความต่อไป TUTOR VIP จะมาแนะนำอะไรอีกนั้น ฝากติดตามกันด้วยนะ

ด้วยความร่วมมือของ TUTOR-VIP X Clearnote Thailand