ราชินีคลีโอพัตรา: เสน่ห์ ปัญญา และเกมการเมืองที่โลกต้องจดจำ! 

     สวัสดีทุกคน บทความนี้ พี่ TUTOR VIP จะพาไปทำความรู้จัก “ราชินีคลีโอพัตรา” ฟาโรห์หญิงองค์สุดท้ายแห่งอียิปต์โบราณ ผู้เป็นที่จดจำทั้งในฐานะสตรีผู้ทรงเสน่ห์ นักการเมืองผู้ชาญฉลาด และราชินีผู้มากด้วยกลยุทธ์ แม้เวลาจะผ่านมากว่า 2,000 ปี ชื่อของคลีโอพัตรายังปรากฏในวรรณกรรม ภาพยนตร์ และงานศิลปะมากมาย เรื่องราวชีวิตของเธอจะเป็นอย่างไรตามไปศึกษาต่อในบทความกันเลย

ชีวิตและเส้นทางสู่บัลลังก์

    คลีโอพัตรา (Cleopatra) ประสูติในปี 69 ก่อนคริสตกาล เป็นพระธิดาของฟาโรห์ทอเลมีที่ 12 ออเลติส (Ptolemy XII Auletes) ส่วนพระราชมารดานั้นไม่ปรากฏชื่อแน่ชัด พระองค์สืบเชื้อสายมาจากราชวงศ์ทอเลมีซึ่งมีต้นกำเนิดจากกรีกและเข้าปกครองอียิปต์ตั้งแต่ปี 305 ก่อนคริสตกาล แม้ราชวงศ์นี้จะนำขนบธรรมเนียมศาสนาของอียิปต์มาใช้บางส่วน แต่ศูนย์กลางอำนาจยังคงอยู่ที่เมืองอเล็กซานเดรีย ซึ่งมีประชากรส่วนใหญ่เป็นชาวกรีก

    เมื่อพระบิดาสวรรคตในปี 51 ก่อนคริสตกาล คลีโอพัตราในวัย 18 ปี ต้องเผชิญกับข้อพิพาทเรื่องการสืบราชบัลลังก์ โดยในระยะแรกพระองค์ได้ครองราชย์ร่วมกับพระอนุชาทอเลมีที่ 13 ซึ่งอายุน้อยกว่าและต้องอภิเษกสมรสกันตามธรรมเนียมอียิปต์ อย่างไรก็ตาม ทอเลมีที่ 13 ต้องการอำนาจแต่เพียงผู้เดียว ทำให้เกิดความขัดแย้งและสงครามกลางเมืองขึ้นในเวลาไม่นาน ทั้งสองฝ่ายต่างตั้งกลุ่มสนับสนุนของตนเองเพื่อช่วงชิงอำนาจ สุดท้าย คลีโอพัตราต้องลี้ภัยไปยังซีเรียซึ่งอยู่ภายใต้อิทธิพลของโรมันในขณะนั้น

เกมการเมืองกับโรมัน

2.1 ความสัมพันธ์กับจูเลียส ซีซาร์

    ในช่วงรัชสมัยของฟาโรห์ทอเลมีที่ 12 การเมืองอียิปต์พึ่งพาอำนาจโรมันอย่างชัดเจน โดยรัชทายาทผู้ชิงบัลลังก์ต่างแสวงหาพันธมิตรจากกลุ่มการเมืองโรมันที่ขัดแย้งกันในสงครามกลางเมืองของสาธารณรัฐ (ซึ่งโรมยังปกครองด้วยระบบสาธารณรัฐในเวลานั้น) เพื่อเสริมกำลังในการยึดอำนาจคืน คลีโอพัตราในฐานะผู้ลี้ภัยในซีเรียตัดสินใจหันไปพึ่งจูเลียส ซีซาร์ ขุนพลและนักการเมืองโรมันผู้มุ่งหมายจะเป็นผู้ปกครองสูงสุดของโรม 

    แม้คลีโอพัตราจะอายุน้อยกว่าซีซาร์ถึง 3 ทศวรรษ และซีซาร์มีภรรยาแล้ว แต่ทั้งสองได้พัฒนาความสัมพันธ์ในเชิงชู้สาว ซึ่งซีซาร์ได้ให้คำมั่นสนับสนุนการกลับมาครองบัลลังก์ของพระนาง 

    ในปี 47 ก่อนคริสตกาล ทอเลมีที่ 13 สิ้นพระชนม์จากการจมน้ำในแม่น้ำไนล์ใกล้อเล็กซานเดรีย ขณะหลบหนีกองทัพของซีซาร์ การที่ซีซาร์เข้าควบคุมอียิปต์ช่วยให้คลีโอพัตรากลับสู่บัลลังก์ได้สำเร็จ พระนางคลีโอพัตรารีบอภิเษกสมรสกับทอเลมีที่ 14 ซึ่งเป็นพระอนุชาอายุ 12 ปี และตั้งพระองค์เป็นผู้ร่วมปกครอง พร้อมประสูติพระราชโอรสชื่อซีซาเรียน ที่เชื่อกันว่าเป็นบุตรของซีซาร์ 

    ความสัมพันธ์นี้สิ้นสุดลงเมื่อซีซาร์ถูกลอบสังหารในวันที่ 15 มีนาคม 44 ปีก่อนคริสตกาล โดยกลุ่มศัตรูการเมืองในสภาซีเนต 

    ช่วงเกิดเหตุ คลีโอพัตรากำลังประทับในกรุงโรม และพยายามโน้มน้าวให้ชาวโรมันยอมรับซีซาเรียนเป็นทายาทตามกฎหมายของซีซาร์ อย่างไรก็ตาม พระนางตัดสินใจเสด็จกลับอียิปต์ในไม่เวลาต่อมา ซึ่งพระนางถูกกล่าวหาว่าเป็นผู้ลอบปลงพระชนม์ทอเลมีที่ 14 ด้วยยาพิษ ก่อนครองราชย์ร่วมกับซีซาเรียน

2.2 ความสัมพันธ์กับมาร์กุส อันโตนิอุส

  ความสัมพันธ์ระหว่างคลีโอพัตรากับโรมันยังคงสานต่อแม้หลังการเสียชีวิตของซีซาร์ เพื่อธำรงความเป็นพันธมิตรระหว่างอียิปต์และโรมัน มาร์กุส อันโตนิอุส ขุนศึกโรมันผู้เป็นหนึ่งในคณะสามผู้นำ (Triumvirate) ได้เชื้อเชิญให้คลีโอพัตราเข้าพบ ในปี 41 ก่อนคริสตกาล พระนางจึงเสด็จไปยังทาร์ซัส (ปัจจุบันอยู่ในตุรกี) 

    นักประวัติศาสตร์ศิลปะ Diana E. E. Kleiner บันทึกว่า คลีโอพัตราเสด็จด้วยเรือสุดอลังการ ทรงฉลองพระองค์วิจิตร พร้อมเครือข่ายเครื่องหอม ดนตรี และเครื่องประดับอันเลอค่า เพื่อสร้างความประทับใจ จนทั้งสองเริ่มความสัมพันธ์เชิงชู้สาว ทั้ง ๆที่อันโตนิอุสมีครอบครัวแล้ว ก่อนจะย้ายไปประทับร่วมกันที่อเล็กซานเดรีย 

    ความสัมพันธ์อันร้อนแรงและการใช้ชีวิตฟุ่มเฟือยของทั้งคู่กลายเป็นชนวนวิกฤติ อันโตนิอุสตัดสินใจทำสงครามกับสมาชิกคณะสามผู้นำที่เหลือและประชาชนโรมันผู้ไม่พอใจการแทรกแซงของอียิปต์ 

    หลังพ่ายศึกครั้งสำคัญราว 30 ปีก่อนคริสตกาล คลีโอพัตราซ่อนตัวในสุสานหลวงและปล่อยข่าวว่าพระนางจะปลิดชีวิตตนเอง อันโตนิอุสจึงแทงตัวเองจนสิ้นใจในอ้อมพระกรของพระนาง 

    คลีโอพัตราพยายามเจรจากับอ็อกตาวิอุส แต่เมื่อรู้ว่าเขาตั้งใจจะจับพระนางเป็นเชลยเพื่อประจานในชัยชนะ พระนางจึงเลือกจบชีวิตด้วยยาพิษ การสิ้นพระชนม์ของพระนางส่งผลให้ราชวงศ์ทอเลมีล่มสลาย และอียิปต์ตกเป็นส่วนหนึ่งของจักรวรรดิโรมัน

มรดกและอิทธิพลที่โลกต้องจดจำของคลีโอพัตรา

        คลีโอพัตรา ทิ้งมรดก ทั้งในด้านการเมือง วัฒนธรรม และสัญลักษณ์แห่งพลังสตรี ดังนี้

• สัญลักษณ์แห่งผู้นำหญิงผู้ท้าทายอำนาจชาย

     คลีโอพัตราเป็นหนึ่งในสตรีผู้ปกครองไม่กี่คนของอียิปต์โบราณที่สามารถรักษาอำนาจท่ามกลางการแทรกแซงของมหาอำนาจโรมัน พระนางพิสูจน์ว่าผู้หญิงสามารถใช้ทั้งสติปัญญา การทูต และกลยุทธ์ทางการเมืองเพื่อปกป้องอธิปไตยของชาติได้ แม้ภายใต้แรงกดดันจากสงครามและความขัดแย้ง

• การผสมผสานวัฒนธรรมกรีก-อียิปต์

     ในฐานะสมาชิกราชวงศ์ทอเลมีที่มีเชื้อสายกรีก คลีโอพัตราทรงฟื้นฟูประเพณีอียิปต์โบราณ เช่น การนำเสนอพระองค์ในฐานะ “เทพีไอซิส” เพื่อสร้างความชอบธรรมทางการปกครอง ขณะเดียวกันก็รักษาวัฒนธรรมกรีกผ่านสถาปัตยกรรมและการศึกษาในอเล็กซานเดรีย

• บทเรียนทางการทูตและกลยุทธ์

     ความสัมพันธ์กับจูเลียส ซีซาร์และมาร์กุส อันโตนิอุสแสดงให้เห็นถึงทักษะการเจรจาระดับสูง พระนางใช้พันธมิตรทางรักและการเมืองเพื่อรักษาความเป็นกลางของอียิปต์ เช่น การสนับสนุนกองทัพโรมันเพื่อขจัดศัตรูภายใน

• แรงบันดาลใจในวัฒนธรรมสมัยนิยม

     คลีโอพัตรากลายเป็นไอคอนในวรรณกรรม ละคร และภาพยนตร์ ตั้งแต่บทประพันธ์ของเชกสเปียร์ไปจนถึงภาพยนตร์ฮอลลีวูด 

    เป็นอย่างไรกันบ้าง? หวังว่าหลังอ่านบทความนี้แล้ว น้อง ๆ จะรู้ถึงความสวยงามที่แฝงไปด้วยความเฉียบแหลมของ “ราชินีคลีโอพัตรา” กันมากขึ้นนะ 

    สำหรับใครที่กำลังมองหาที่ติวตัวต่อตัว หรือมีข้อสงสัยเพิ่มเติมก็มาปรึกษาพี่ TUTOR VIP ได้นะ พี่ ๆ ยินดีให้คำปรึกษาเสมอ

   บทความต่อไป TUTOR VIP จะมาแนะนำอะไรอีกนั้น ฝากติดตามกันด้วยนะ

ด้วยความร่วมมือของ TUTOR-VIP X Clearnote Thailand