สำรวจ “ชนิดของเมฆ” มีอะไรบ้าง?

    น้อง ๆ เคยเงยหน้ามองท้องฟ้าแล้วสงสัยไหมว่า เมฆที่ลอยอยู่มีหลายรูปทรง บางก้อนฟูฟ่องเหมือนปุยฝ้าย บางก้อนดูทึบทึมราวกับจะปล่อยฝนลงมา? 

    บทความนี้พี่ TUTOR VIP จะพาน้อง ๆ ไปรู้จักกับเมฆแต่ละประเภท ตั้งแต่เมฆสูงลิบที่บ่งบอกถึงอากาศดี ไปจนถึงเมฆหนาทึบที่อาจมาพร้อมกับพายุฝนฟ้าคะนอง อยากรู้แล้วใช่ไหมว่าบนท้องฟ้าที่ดูเหมือนธรรมดามีความลับอะไรซ่อนอยู่บ้าง?”

เมฆคืออะไร?

    เมฆ คือ กลุ่มของหยดน้ำเล็ก ๆ หรือผลึกน้ำแข็งที่ลอยอยู่ในชั้นบรรยากาศของโลก เกิดขึ้นเมื่อไอน้ำในอากาศได้รับความเย็นจนควบแน่นกลายเป็นหยดน้ำหรือผลึกน้ำแข็งขนาดเล็ก และถูกพยุงตัวอยู่ในอากาศด้วยแรงลม แม้ว่ามองจากพื้นดินเมฆจะดูเบาและฟูฟ่องเหมือนปุยฝ้าย แต่จริง ๆ แล้วเมฆแต่ละก้อนสามารถหนักได้หลายร้อยตัน เพราะเต็มไปด้วยหยดน้ำและผลึกน้ำแข็งจำนวนมหาศาล 

    เมฆมีบทบาทสำคัญต่อระบบนิเวศและสภาพอากาศของโลก ไม่ว่าจะเป็นการควบคุมอุณหภูมิ การนำพาฝนให้ตกลงมายังพื้นดิน หรือแม้แต่การสะท้อนแสงอาทิตย์ออกไปยังอวกาศ การศึกษาเมฆจึงช่วยให้เราเข้าใจสภาพอากาศและปรากฏการณ์ธรรมชาติได้ดีขึ้น

เมฆชนิดต่าง ๆ

    เมฆสามารถแบ่งออกเป็น 10 ประเภทตามรูปร่างและความสูงที่เกิดโดยวัดจากความสูงของฐานเมฆ ดังนี้

• เมฆชั้นสูง (High-level clouds)

คือ เมฆอยู่ที่ความสูงประมาณ 6,000 – 13,000 เมตร ประกอบด้วย

• • เมฆเซอร์รัส (Cirrus) รูปร่างบางเบาคล้ายขนนก บ่งบอกถึงสภาพอากาศดี
  • เมฆเซอร์โรสเตรตัส (Cirrostratus) แผ่นบางใสปกคลุมท้องฟ้า บางครั้งเห็นพระอาทิตย์มีวงแหวนรอบ
  • เมฆเซอร์โรคิวมูลัส (Cirrocumulus) ก้อนเล็ก ๆ เรียงตัวเหมือนลายเกล็ดปลา

• เมฆชั้นกลาง (Mid-level clouds)

อยู่ที่ความสูงประมาณ 2,000 – 6,000 เมตร

• • เมฆแอลโทสเตรตัส (Altostratus) ปกคลุมท้องฟ้าเป็นแผ่นหนา มักทำให้ฟ้าดูทึบ
  • เมฆแอลโทคิวมูลัส (Altocumulus) ก้อนเล็ก ๆ คล้ายก้อนสำลี บ่งบอกถึงการเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศ

• เมฆชั้นต่ำ (Low-level clouds)

อยู่ที่ความสูงต่ำกว่า 2,000 เมตร

• • เมฆสเตรตัส (Stratus) ปกคลุมฟ้าคล้ายหมอก ทำให้ฟ้าครึ้ม
  • เมฆสเตรโตคิวมูลัส (Stratocumulus) ก้อนใหญ่คล้ายคลื่นทะเล
  • เมฆนิมโบสเตรตัส (Nimbostratus) หนาทึบและมักทำให้เกิดฝน

• เมฆที่มีการพัฒนาตัวในแนวดิ่ง (Clouds with Vertical Development)

• • เมฆคิวมูลัส (Cumulus) ก้อนฟูใหญ่เหมือนปุยฝ้าย บ่งบอกถึงอากาศดี
  • เมฆคิวมูโลนิมบัส (Cumulonimbus) ก้อนขนาดใหญ่ ทึบ และมักมาพร้อมพายุฝนฟ้าคะนอง

คำศัพท์ที่ใช้บอกลักษณะของเมฆ

1. สเตรตัส (Stratus) หมายถึง “ชั้น” เป็นเมฆที่มีลักษณะเป็นแผ่นบางหรือเป็นชั้นเรียบ มักปกคลุมท้องฟ้าและทำให้ท้องฟ้าดูครึ้ม
2. คิวมูลัส (Cumulus) หมายถึง “ก้อน” เป็นเมฆที่มีลักษณะเป็นก้อนปุยขาวลอยอยู่ในอากาศ มักปรากฏในวันที่อากาศแจ่มใส
3. เซอร์รัส (Cirrus) หมายถึง “ริ้ว” หรือ “เส้นบางเบา” หมายถึงเมฆชั้นสูงที่มักมีลักษณะเป็นเส้นยาวเบาบางและประกอบด้วยผลึกน้ำแข็ง
4. อัลโต (Alto) เป็นคำเติมนำหน้าที่หมายถึงเมฆที่อยู่ในระดับชั้นกลาง (สูงประมาณ 2,000-6,000 เมตร) เช่น Altostratus และ Altocumulus
5. นิมบัส (Nimbus) หมายถึง เมฆที่เกี่ยวข้องกับฝนหรือพายุ เช่น Nimbostratus (เมฆฝนชั้นต่ำที่ทำให้เกิดฝนตกอย่างต่อเนื่อง) หรือ Cumulonimbus (เมฆฝนฟ้าคะนองขนาดใหญ่)

    เมฆไม่ใช่แค่ก้อนฟูฟ่องบนท้องฟ้า แต่เป็นสัญญาณบอกสภาพอากาศที่มีความสำคัญต่อการใช้ชีวิต การรู้จักชนิดของเมฆช่วยให้เราคาดการณ์สภาพอากาศได้ดียิ่งขึ้น ครั้งต่อไปที่น้อง ๆ เงยหน้ามองท้องฟ้า ก็อย่าลืมสังเกตนะว่าเมฆที่เห็นเป็นเมฆชนิดใดกันบ้าง

    สำหรับใครที่กำลังมองหาที่ติวตัวต่อตัว หรือมีข้อสงสัยเพิ่มเติมก็มาปรึกษาพี่ TUTOR VIP ได้นะ พี่ ๆ ยินดีให้คำปรึกษาเสมอ

   บทความต่อไป TUTOR VIP จะมาแนะนำอะไรอีกนั้น ฝากติดตามกันด้วยนะ

ด้วยความร่วมมือของ TUTOR-VIP X Clearnote Thailand